7.6.10
agaphnos
ΤΕΛΛΟΣ ΑΓΡΑΣ
Ο Σαράντης Αγαπηνός , που η ιστορία μας τον έχει καταγράψει με το πολεμικό του όνομα Τέλλος Άγρας,γεννήθηκε στο Ναύπλιο επειδή ο πατέρας του ο Ανδρέας υπηρετούσε εκεί ως Εφέτης.
Σαν γνήσιος Γαργαλιανιώτης όμως έγραψε τον μικρό Τέλλο στα μητρώα αρρένων της πόλης μας. Έτσι στην πρώτη σελίδα του μητρώου αρρένων των Γαργαλιάνων που αφορά τους γεννηθέντες το 1880 και στην 2η σειρά διαβάζουμε: Αγαπηνός Τέλλος ή Σαράντος του Ανδρέου.
Ο μικρός Τέλλος έφερε την κληρονομιά μιας οικογένειας που δόξασε την πόλη μας κυρίως κατα την επανάσταση του 21. Ο παππούς του Αντώνιος Αγαπηνός ήταν Έφορος της Επιμελητείας του Αγώνα για την περιοχή των Γαργαλιάνων. Ο αδελφός του παππού του Διονύσιος η Νιόνιος Αγαπηνός ήταν μέλος της Φιλικής Εταιρείας. Το όνομά του το βρίσκουμε ακόμη στη μαύρη λίστα της φοβερής αστυνομίας του Τσάρου , διότι μαζί με άλλους Έλληνες Επαναστάτες πατριώτες συνέδραμαν τους περίφημους Δεκεμβριστές τους Ρώσσους Επαναστάτες του Δεκεμβρίου του 1825.
Κατά την διάρκεια της μεγάλης Ελληνικής Επαναστάσεως ο Νιόνιος Αγαπηνός , επικεφαλής πολεμικού σώματος από 100 Γαργαλιανιώτες , λαμβάνει μέρος μαζί με το Γενναίο Κολοκοτρώνη , τον Κων/νο Δεληγιάννη και τον Δημητράκη Πλαπούτα στη πολιορκία του Νιόκαστρου στην Πύλο , στην θέση των Παλαιών Πατρών , στην Εκστρατεία της Αθήνας και στα Δερβενάκια κατά του Δράμαλη , όπου επέδειξε μεγάλη γενναιότητα και ηρωϊσμό. Και πράγματι μια μέρα του Οκτωβρίου του1895 ο Τέλλος Αγαπηνός γίνεται μαθητής της Σχολής των Ευελπίδων και φορά με υπερηφάνεια την όμορφη στολή των Εύελπη. Στη Σχολή διαπρέπει. Βρίσκεται ανάμεσα στους δύο καλύτερους μαθητάς. Μέσα από το προσωπικό του ημερολόγιο φαίνεται η πίστη του στις ακατάλυτες αξίες που τον συνόδευσαν σε όλη του τη ζωή.
Στις 14 Νοεμβρίου του 1906 εξορμά για να καταλάβει την κεντρική βουλγαρική καλύβα του Ζερβοχωρίου. Καθώς όμως δεν είχε επαρκή δύναμη για να προκαλέσει αντιπερισπασμό στις γειτονικές βουλγαρικές καλύβες , βρέθηκε ανάμεσα σε διασταυρούμενα πυρά. Στην πεισματώδη σύγκρουση οι απώλειες ήταν τρείς σύντροφοι του Άγρα νεκροί και τρείς τραυματίες μεταξύ των οποίων ο υπαρχηγός του Τυλιγάδης καθώς και ο ίδιος Άγρας. Το κέντρο του αγώνα κάλεσε τον Άγρα να μεταβεί στη Θεσσαλονίκη προκειμένου να γιατρευτεί από τα τραυματά του. Στη Θεσσαλονίκη παραμένει για λίγες μονο ημέρες. Το μυαλό του βρίσκεται πίσω στο Βάλτο και τα παλληκάρια του. Χωρίς να έχει αποθεραπευθεί γυρίζει στη λίμνη και συνεχίζει τον αγώνα ως το Φεβρουάριο του 1907. Το Μάιο του 1907 το Εθνικό Κέντρο τον ανακαλεί στην Αθήνα. Τα τραυματά του δεν πάνε καθόλου καλά και η ελονοσία τον έχει καταστήσει πλέον φαντασμά του εαυτού του. Λίγο πριν φύγει από τα αιματοβαμμένα χώματα της αγαπημένης του Μακεδονίας θέλει να κάνει
κάτι μεγάλο. Κάτι που αν πετύχει, ο Μακεδονικός Αγώνας στην περιοχή θα έληγε με νίκη κατά κράτος των ελληνικών δυνάμεων.
Σαν γνήσιος Γαργαλιανιώτης όμως έγραψε τον μικρό Τέλλο στα μητρώα αρρένων της πόλης μας. Έτσι στην πρώτη σελίδα του μητρώου αρρένων των Γαργαλιάνων που αφορά τους γεννηθέντες το 1880 και στην 2η σειρά διαβάζουμε: Αγαπηνός Τέλλος ή Σαράντος του Ανδρέου.
Ο μικρός Τέλλος έφερε την κληρονομιά μιας οικογένειας που δόξασε την πόλη μας κυρίως κατα την επανάσταση του 21. Ο παππούς του Αντώνιος Αγαπηνός ήταν Έφορος της Επιμελητείας του Αγώνα για την περιοχή των Γαργαλιάνων. Ο αδελφός του παππού του Διονύσιος η Νιόνιος Αγαπηνός ήταν μέλος της Φιλικής Εταιρείας. Το όνομά του το βρίσκουμε ακόμη στη μαύρη λίστα της φοβερής αστυνομίας του Τσάρου , διότι μαζί με άλλους Έλληνες Επαναστάτες πατριώτες συνέδραμαν τους περίφημους Δεκεμβριστές τους Ρώσσους Επαναστάτες του Δεκεμβρίου του 1825.
Κατά την διάρκεια της μεγάλης Ελληνικής Επαναστάσεως ο Νιόνιος Αγαπηνός , επικεφαλής πολεμικού σώματος από 100 Γαργαλιανιώτες , λαμβάνει μέρος μαζί με το Γενναίο Κολοκοτρώνη , τον Κων/νο Δεληγιάννη και τον Δημητράκη Πλαπούτα στη πολιορκία του Νιόκαστρου στην Πύλο , στην θέση των Παλαιών Πατρών , στην Εκστρατεία της Αθήνας και στα Δερβενάκια κατά του Δράμαλη , όπου επέδειξε μεγάλη γενναιότητα και ηρωϊσμό. Και πράγματι μια μέρα του Οκτωβρίου του1895 ο Τέλλος Αγαπηνός γίνεται μαθητής της Σχολής των Ευελπίδων και φορά με υπερηφάνεια την όμορφη στολή των Εύελπη. Στη Σχολή διαπρέπει. Βρίσκεται ανάμεσα στους δύο καλύτερους μαθητάς. Μέσα από το προσωπικό του ημερολόγιο φαίνεται η πίστη του στις ακατάλυτες αξίες που τον συνόδευσαν σε όλη του τη ζωή.
Στις 14 Νοεμβρίου του 1906 εξορμά για να καταλάβει την κεντρική βουλγαρική καλύβα του Ζερβοχωρίου. Καθώς όμως δεν είχε επαρκή δύναμη για να προκαλέσει αντιπερισπασμό στις γειτονικές βουλγαρικές καλύβες , βρέθηκε ανάμεσα σε διασταυρούμενα πυρά. Στην πεισματώδη σύγκρουση οι απώλειες ήταν τρείς σύντροφοι του Άγρα νεκροί και τρείς τραυματίες μεταξύ των οποίων ο υπαρχηγός του Τυλιγάδης καθώς και ο ίδιος Άγρας. Το κέντρο του αγώνα κάλεσε τον Άγρα να μεταβεί στη Θεσσαλονίκη προκειμένου να γιατρευτεί από τα τραυματά του. Στη Θεσσαλονίκη παραμένει για λίγες μονο ημέρες. Το μυαλό του βρίσκεται πίσω στο Βάλτο και τα παλληκάρια του. Χωρίς να έχει αποθεραπευθεί γυρίζει στη λίμνη και συνεχίζει τον αγώνα ως το Φεβρουάριο του 1907. Το Μάιο του 1907 το Εθνικό Κέντρο τον ανακαλεί στην Αθήνα. Τα τραυματά του δεν πάνε καθόλου καλά και η ελονοσία τον έχει καταστήσει πλέον φαντασμά του εαυτού του. Λίγο πριν φύγει από τα αιματοβαμμένα χώματα της αγαπημένης του Μακεδονίας θέλει να κάνει
κάτι μεγάλο. Κάτι που αν πετύχει, ο Μακεδονικός Αγώνας στην περιοχή θα έληγε με νίκη κατά κράτος των ελληνικών δυνάμεων.
Ο Βοεβόδας Ζλατάν αρχηγός των κομιτατζήδων του Βάλτου, κατανικημένος από τον Άγρα, διωγμένος από αρχηγός των Βουλγαροκομητατζήδων, βρίσκει τον άρχοντα της Νάουσας και άνθρωπο των κύκλων του Μακεδονικού Αγώνα τον βιομήχανο Ζαφείριο Λόγγο στου οποίου το εργοστάσιο υφαντουργίας είχε παλαιότερα εργαστεί και του ζητά να ενταχθεί στα ελληνικά αντάρτικα σώματα. Ο Ζαφείριος Λόγγος το αναφέρει στον Άγρα. Η ευκαιρία είναι μεγάλη. Ο Άγρας σε λίγες μέρες φεύγει για την Αθήνα. Αν πάρει μαζί του τον Ζλατάν η ελληνική υπόθεση κερδίζει ένα ακόμη στέλεχος
με μεγάλη επιρροή στα βουλγαρίζοντα χωριά του κάμπου της Νάουσας. Οι θρυλικοί μάρτηρες του Μακεδονικού Αγώνα Κώστας, καπετάν Γκόνος Γιώτας, καπετάν Νικοτσάρας και πολοί άλλοι ήσαν μετεστραφέντες κομιτατζήδες, τους οποίους οι Βούλγαροι ονόμαζαν μετά Γραικομάνους
μανιακούς δηλαδή 'Ελληνες Μετά από αλλεπάλληλες συκέψεις αποφασίζουν να συναντηθούν. Στην συνάντηση παρευρίσκονται ως εγγυητές ο Ζαφείριος Λόγγος, ο Τώνης Μίγγας, που ήταν φίλος του Άγρα και γνωστός του Ζλατάν, καθώς και τέσσερις ακόμη οδηγοί. Όλοι είναι άοπλοι κατά τη συμφωνία. Μόνο ο Άγρας φέρει το ατομικό του περίστροφο. Στο σημείο της συμφωνίας τους περιμένει ο Ζλατάν αλλά και πλήθος από κομιτατζήδες που είναι καλά κρυμμένοι στην γύρω περιοχή. Με το κατάλληλο σύνθημα συλλαμβάνουν τον καπετάν Άγρα και τον Αντώνη Μίγγα, απελευθερώντας τους υπόλοιπους συνοδούς τους. Τους υποβάλουν σε φριχτά βασανιστήρια και στη συνέχεια τους διαπομπεύουν επί τρείς μέρες στα γειτονικά χωριά. Τέλος τους κρεμούν από μια καρυδιά κοντά στο χωριό Βλάδοβο.
με μεγάλη επιρροή στα βουλγαρίζοντα χωριά του κάμπου της Νάουσας. Οι θρυλικοί μάρτηρες του Μακεδονικού Αγώνα Κώστας, καπετάν Γκόνος Γιώτας, καπετάν Νικοτσάρας και πολοί άλλοι ήσαν μετεστραφέντες κομιτατζήδες, τους οποίους οι Βούλγαροι ονόμαζαν μετά Γραικομάνους
μανιακούς δηλαδή 'Ελληνες Μετά από αλλεπάλληλες συκέψεις αποφασίζουν να συναντηθούν. Στην συνάντηση παρευρίσκονται ως εγγυητές ο Ζαφείριος Λόγγος, ο Τώνης Μίγγας, που ήταν φίλος του Άγρα και γνωστός του Ζλατάν, καθώς και τέσσερις ακόμη οδηγοί. Όλοι είναι άοπλοι κατά τη συμφωνία. Μόνο ο Άγρας φέρει το ατομικό του περίστροφο. Στο σημείο της συμφωνίας τους περιμένει ο Ζλατάν αλλά και πλήθος από κομιτατζήδες που είναι καλά κρυμμένοι στην γύρω περιοχή. Με το κατάλληλο σύνθημα συλλαμβάνουν τον καπετάν Άγρα και τον Αντώνη Μίγγα, απελευθερώντας τους υπόλοιπους συνοδούς τους. Τους υποβάλουν σε φριχτά βασανιστήρια και στη συνέχεια τους διαπομπεύουν επί τρείς μέρες στα γειτονικά χωριά. Τέλος τους κρεμούν από μια καρυδιά κοντά στο χωριό Βλάδοβο.
Η θυσία του καπετάν Άγρα αντί να φοβήσει αντίθετα ξεσηκώνει τους Έλληνες. Πλήθος αξιωματικών και άλλων εθελοντών ζητάει να πάει στην Μακεδονία. Θέλουν να εκδικηθούν το θάνατο του καπετάν Άγρα . Λίγες μέρες αργότερα, ο Γκιώργκη Κασάπτσε, που προτοστάτησε στη σύλληψη και στο βασανισμό του Άγρα, εξοντώνεται από το σώμα του καπετάν Αμύντα και ο Ζλατάν δέχεται 9 σφαίρες από το Μάνλιχερ και το Γκρά των αδελφών Τόλιου η Γιαωακοβίτη. Σήμερα, 90 χρόνια μετά, η θυσία του καπετάν Άγρα φαίνεται απίστευτη. Μπορεί να κατανοήσει κανείς τη θυσία του καπετάν Κώττα, του καπετάν Γκόνου Γιώτα, του καπετάν Νικοτσάρα. Αυτοί πολέμησαν για την ιδιαίτερη πατρίδα τους, τους τάφους των προγώνων τους, την οικογένεια τους. Μένουμε όμως εκστατικοί και κλίνουμε ευλαβώς το γόνυ προ της θυσίας του Καπετάν Τέλλου Άγρα. Κι αυτό γιατί ο μικρόσωμος σγουρομάλης και με σπινθηροβόλα μάτια Αξιωματικός, εγκατέλειψε την ήρεμη ζωή της Αθήνας και μαζί της μια λαμπρή επαγγελματική καριέρα, για ένα ιδανικό την απελευθέρωση της Μακεδονίας και την επιστροφή στον εθνικό κορμό των παρασυρμένων από την βουλγαρική προπαγάνδα Μακεδόνων.
Αγαπηνός
Τον είδες με τα μάτια σου, γιαγιά, τον Βασιλέα,
Athens Time
