Συνοδευόμενος από ούτε έναν, ούτε δύο, αλλά από οκτώ υπουργούς του, ο τούρκος πρωθυπουργός Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν επισκέπτεται, για άλλη μία φορά αυτήν την εβδομάδα, τη Ρωσία, προσκεκλημένος του ομολόγου του Βλαντίμιρ Πούτιν. Όπως αναμένεται, οι δύο ηγέτες θα δώσουν ακόμη μεγαλύτερη ώθηση στη διμερή οικονομική συνεργασία που προχωρά με άλματα -αγγίζοντας, σε χρονιά κρίσης, τα 25 δισεκατομμύρια ευρώ όγκου ανταλλαγών- και στον πολιτικό διάλογο μεταξύ των δύο χωρών, ο οποίος επίσης αποδίδει εντυπωσιακούς καρπούς τα τελευταία χρόνια. Στο επίκεντρο της διήμερης επίσκεψης (Τρίτη 12 και Τετάρτη 13 Ιανουαρίου) αναμένεται να βρεθεί όλο το πλέγμα των διμερών σχέσεων, με προεξάρχουσα την ενεργειακή συνεργασία των δύο χωρών που αναπτύσσεται ταχύτατα.
Όπως εκτιμούν καλά ενημερωμένες πηγές, αναμένεται να προωθηθούν και να οριστικοποιηθούν μία σειρά από συμφωνίες που ανακοινώθηκαν κατά την επίσκεψη Πούτιν στην Άγκυρα τον περασμένο Αύγουστο και αφορούν την κατασκευή μιας δεύτερης διακλάδωσης του υπάρχοντος υποθαλάσσιου αγωγού φυσικού αερίου, του Blue Stream 2, που προβλέπεται να διέρχεται κάτω από την επιφάνεια του Εύξεινου Πόντου και να καταλήγει στο νότιο τουρκικό λιμάνι του Ντζεϊχάν.
Το Ντζεϊχάν, απέναντι από την Κύπρο, εξελίσσεται σε κομβικό σημείο της ρωσοτουρκικής συνεργασίας, αλλά και της γενικότερης ρωσικής ενεργειακής στρατηγικής στην ευρύτερη Μέση Ανατολή, καθώς, όπως αναμένεται να συζητηθεί, η τουρκική πλευρά προτίθεται να αναθέσει σε όμιλο ρωσικών εταιρειών την κατασκευή στην περιοχή του ίδιου λιμανιού διυλιστήριο πετρελαίου. Αυτό είναι ένα από τα τουρκικά ανταλλάγματα ώστε να καμφθεί η πολυετής άρνηση του Κρεμλίνου και να δοθεί η πολυπόθητη συγκατάθεση της Μόσχας για τη συμμετοχή ρωσικών πετρελαϊκών εταιρειών σʼ έναν αγωγό που θα καταλήγει επίσης στο Ντζεϊχάν, συνδέοντάς το με το τουρκικό λιμάνι της Σαμψούντας, στη Μαύρη Θάλασσα.
Το Κρεμλίνο άναψε για πρώτη φορά το περασμένο καλοκαίρι το πράσινο φως σε αυτή τη συνεργασία που βρίσκεται στο στάδιο της μελέτης, ανταποκρινόμενο στην άδεια διέλευσης που παραχώρησε σε χρόνο-ρεκόρ η τουρκική ηγεσία στον ιταλορωσικό αγωγό φυσικού αερίου South Stream προς την Ευρώπη από τα τουρκικά χωρικά ύδατα, γεγονός που επιτρέπει στη Μόσχα να παρακάμψει τα ανεπιθύμητα ουκρανικά παράλια.
Στον πετρελαιαγωγό Σαμψούντα - Ντζεϊχάν εξέφρασε την πρόθεσή του να διοχετεύσει δικά του αποθέματα και το Καζαχστάν, φέρνοντας ακόμη πιο κοντά την υλοποίηση του σχεδίου και απομακρύνοντας την προοπτική κατασκευής του πολύ μικρότερου σε μέγεθος πετρελαιαγωγού Μπουργκάς - Αλεξανδρούπολη, ο οποίος μοιάζει οριστικά “κολλημένος” μεταξύ των βουλγαρικών αρνήσεων και της ελληνικής αναποφασιστικότητας. Πριν από μερικά χρόνια την ίδια διαβεβαίωση είχε δώσει ο πρόεδρος του Καζαχστάν Νουρσουλτάν Ναζαρμπάεφ στον τότε πρωθυπουργό Κ. Καραμανλή, εγγυόμενος τη βιωσιμότητα του έργου που, παρά τις καθησυχαστικές διαβεβαιώσεις όλων σχεδόν των πλευρών, μοιάζει να παραπέμπεται στις ελληνικές καλένδες.
Κατʼ αυτόν τον τρόπο το Ντζεϊχάν αναμένεται να μετατραπεί τα επόμενα χρόνια σε τουρκορωσικό κανάλι εξαγωγών ρωσικών υδρογονανθράκων και πετρελαιοειδών στην ευρύτερη Μέση Ανατολή, συμπεριλαμβάνοντας φυσικά το Ισραήλ αλλά και την υποτίθεται ενωμένη, όταν ολοκληρωθεί η κατασκευή του αγωγού, Κύπρο. Αν δεν απουσιάζουν λοιπόν εντελώς από τις εξελίξεις, βυθισμένες στη συνήθη ομφαλοσκόπηση, Ελλάδα και Κύπρος παρακολουθούν τη μετατροπή της Τουρκίας σʼ έναν από τους βασικούς ενεργειακούς, οικονομικούς και, αναπόφευκτα πλέον, πολιτικούς εταίρους της Ρωσίας στην ευρύτερη περιοχή ενδιαφερόντων μας...
Ρώσοι αναλυτές και διπλωμάτες θεωρούν ότι στο τραπέζι των όλο και συχνότερων τα τελευταία χρόνια ρωσοτουρκικών διαβουλεύσεων θα βρεθούν επίσης μία σειρά από περιφερειακά και διεθνή ζητήματα, με πιθανότερη σειρά αξιολόγησης τη διμερή συνεργασία στον Καύκασο και τη Μαύρη Θάλασσα, το Μεσανατολικό, καθώς και τις διευθετήσεις στο Ναγκόρνο Καραμπάχ και το Κυπριακό. Όμως τη δουλειά των διπλωματών και των πολιτικών φαίνεται πως την κάνει πολύ καλύτερα η ίδια η οικονομία, η οποία υποδεικνύει τις οδούς ανάπτυξης των ρωσοτουρκικών σχέσεων. Ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν είναι ο πρώτος ξένος ηγέτης που επισκέπτεται τη Ρωσία τη νέα χρονιά, μετά μάλιστα από πολυήμερες πρωτοχρονιάτικες διακοπές, οι οποίες μόλις τερματίστηκαν, και σʼ ένα τεταμένο, για άλλη μία φορά, κλίμα μεταξύ της Μόσχας και των παραδοσιακών εταίρων της, όπως το Κίεβο (Ουκρανία) και το Μινσκ (Λευκορωσία).
Και ο Γιώργος Παπανδρέου στη Μόσχα το Φεβρουάριο
Στο στάδιο της προετοιμασίας βρίσκεται και η πρώτη από την εκλογή του επίσκεψη στη Ρωσία του πρωθυπουργού Γ. Παπανδρέου, η οποία, καλώς εχόντων των πραγμάτων, τοποθετείται περί τα μέσα Φεβρουαρίου.
Αθήνα και Μόσχα υποτίθεται ότι έχουν πλήρως διευκρινίσει “προεκλογικές παρεξηγήσεις” κι έχουν διαβεβαιώσει η μία την άλλη πως, σε ό,τι αφορά τουλάχιστον τις ίδιες, όλα βαίνουν καλώς στα θέματα των κοινών ενεργειακών σχεδίων. Ωστόσο δεν λείπουν και οι εκτιμήσεις, ότι τα “παράσιτα” που έχουν συσσωρευτεί δυσκολεύουν την επικοινωνία κι έχουν “παγώσει το κλίμα” ανάμεσα στις δύο κυβερνήσεις.
Ίσως έτσι να εξηγείται μια κάποια απογοήτευση σε διπλωματικούς κύκλους των δύο χωρών, οι οποίοι εργάστηκαν στο παρελθόν ενεργά για την προσέγγιση των δύο χωρών και τώρα συνειδητοποιούν ότι “δεν είναι η ίδια όπως παλιά η θέρμη και η επιθυμία και από τις δύο μάλλον πλευρές”.
Με την Ελλάδα σε δεινή οικονομική θέση, φαίνεται πως το μόνο που θα μπορούσε να “θερμάνει” τις εξελίξεις είναι η ανανέωση της συμφωνίας για την προμήθεια ρωσικού φυσικού αερίου και μετά το 2016, οπότε λήγει η ισχύουσα συμφωνία, αν και είναι προφανές ότι εκεί που πάσχουν οι ελληνορωσικές σχέσεις είναι πλέον στον προσανατολισμό τους: κανείς δεν ξέρει για πού βαδίζουν και με ποιο σκοπό...
12.1.10
agaphnos
Athens Time
