Η 4η Αυγούστου και η Νεολαία ενός Έπους

Η 4η Αυγούστου και η Νεολαία ενός Έπους

του Ιωάννη Παναγιωτακόπουλου

Στις 4 Αυγούστου του 1936, ο Ιωάννης Μεταξάς εγκαθιδρύει το Εθνικό Καθεστώς της 4ης Αυγούστου, βάζοντας τέλος σε μία μακρά περίοδο πολιτικής αστάθειας και ανακόπτοντας την πορεία των κομμουνιστών προς την επιβολή της δικτατορίας του προλεταριάτου. Πολλές αναλύσεις έχουν ακουστεί και έχουν γραφθεί για την δικτατορία του Μεταξά, όμως εμείς στο παρόν άρθρο θα ασχοληθούμε με την σχέση της με την Ελληνική Νεολαία και την διαδικασία προπαρασκευής ενός ολόκληρου έπους.
Θα συμφωνήσουμε με την γνώμη ότι τα δικτατορικά καθεστώτα φέρουν από την δομή τους, πλήθος αρνητικών στοιχείων, δεν θα πέσουμε όμως στο λάθος να αφορίσουμε αβίαστα μία πολιτική περίοδο, ξεκόβοντάς την από τις ιστορικές συνθήκες της εποχής της. Μην ξεχνούμε λοιπόν ότι την περίοδο που επεβλήθη το καθεστώς της 4ης Αυγούστου, οι πολιτικές επιλογές των Ελλήνων κυμαίνονταν ανάμεσα στα στρατιωτικά κινήματα που εναλλάσσονταν στην εξουσία με συχνότητα δευτερολέπτου, και στην κομμουνιστική δικτατορία που δυναμικά προωθούσε το ΚΚΕ. Έτσι απετέλεσε ουσιαστικά μία λύση σταθερότητας και αναδιοργάνωσης, παρά τα όσα αρνητικά θα μπορούσε να του προσάψει κάποιος.
Ο Ι.Μεταξάς από την πρώτη στιγμή, έθεσε ως έναν από τους κύριους σκοπούς του, την οργάνωση της Ελληνικής Νεολαίας, με γνώμονα την αναβάπτισή της μέσα στα ύδατα του Ελληνικού τρόπου σκέψης και ζωής. Δημιούργησε την Εθνική Οργάνωση Νεολαίας, η οποία έφτασε να αριθμεί πάνω από 1.000.000 μέλη. Οι νέοι που ποτισμένοι από την απογοήτευση και την ηττοπάθεια της Μικρασιατικής καταστροφής, στρεφόντουσαν στην διεκδίκηση εφήμερων υλικών στόχων, μακριά από τα εθνικά ιδανικά, είδαν πάλι την Ελληνική ελπίδα να ανατέλλει και τον Εθνικό Αρχηγό να τους αναθέτει μία τόσο δύσκολη όσο και όμορφη αποστολή: αυτοί θα έπρεπε να αποτελέσουν την πρωτοπορία ενός νέου Ελληνικού Πολιτισμού. Και αυτό το όραμα το ερωτεύτηκαν, συντονίζοντας την δύναμη και την ζωντάνια τους, για την επίτευξη του Εθνικού σκοπού. Η γκρίζα και κακομοιριασμένη Ελλάδα του μεσοπολέμου, παίρνει χρώμα από τις σκούρες μπλε στολές των Φαλαγγιτών και τα γαλανόλευκα λάβαρα που κυματίζουν ζωηρά στους δρόμους, ρυθμό από τα τύμπανα και ζωή από τα τραγούδια των νέων της Ε.Ο.Ν.: «Εμπρός για μιαν Ελλάδα νέα!»
Η Νεολαία σφυρηλατείται και ζυμώνεται μέσα από την κοινωνική και εθνική δράση. Δημιουργία νεανικών ομάδων τέχνης, εθνικές εκδηλώσεις, βοήθεια προς τους φτωχούς ή αρρώστους συμπολίτες, αναδασώσεις, επαφή με την Ελληνική φύση, άθληση, μέχρι και στρατιωτική εκπαίδευση, ήταν μερικές από τις δραστηριότητες της Ε.Ο.Ν. Οι νέοι μπαίνουν δυναμικά στο προσκήνιο της κοινωνικής ζωής, συμμετέχοντας και παίρνοντας πρωτοβουλία στην δράση. Όταν θα έρθει η στιγμή του μεγάλου αγώνα, τον Οκτώβριο του 1940, θα υπάρχει ήδη έτοιμο ένα ευρύ δίκτυο υποστήριξης στα μετόπισθεν και μία ετοιμοπόλεμη νεολαία αποφασισμένη να θυσιαστεί για τα ιδανικά του Έθνους. Το έπος του 1940 δεν γράφθηκε από φιλελεύθερους βουτυρομπεμπέδες, ούτε από «ειρηνιστές» αριστερούς φοιτητές. Γράφθηκε από μία δυναμική Εθνικιστική Νεολαία, με ατσαλένια θέληση και πολεμική αντίληψη της ζωής.Με συνεχή κινητικότητα και δράση θα δημιουργηθεί ένας πανελλαδικός μηχανισμός τροφοδοσίας του μετώπου, με ρούχα, τρόφιμα και πολεμικό υλικό, στηριγμένος κατά το πλείστον στην ΕΟΝ. Οι νεαροί φαλαγγίτες θα γυρίζουν από σπίτι σε σπίτι, μαζεύοντας τα ρούχα και τα υλικά που θα συλλέγει και θα δημιουργεί ακατάπαυστα η Ελληνίδα γυναίκα. Οι πολεμιστές της ΕΟΝ, θα γράψουν χρυσές σελίδες ηρωισμού στα πεδία των μαχών, αποδεικνύοντας ότι ο Εθνικισμός είναι πρώτα πράξη και μετά Ιδέα. Τα ίδια αυτά παιδιά θα τροφοδοτήσουν την αντίσταση κατά των κατακτητών, μέσα από τις αντιστασιακές οργανώσεις.
Μοιραία έρχεται η σύγκριση με την σημερινή νεολαία του Βig Brother και της Coca Cola, που στο πρώτο υποθετικό «μπαμ», θα την έχει κάνει για το εξωτερικό. Αν αναζητούσαμε ευθύνες, σίγουρα οι σημερινοί νέοι θα ήταν οι τελευταίοι που θα έπρεπε να λογοδοτήσουν. Μέσα σε ένα περιβάλλον, όπου τα ιδανικά του ατομικισμού απορρέοντα από την κορυφή, διαχέουν την κοινωνία, όπου η αγάπη για την Πατρίδα, θεωρείται σχεδόν ψυχική ασθένεια, και όπου και αυτή η στρατιωτική θητεία, έχει αποκτήσει περισσότερο χαρακτήρα κοινωνικοποίησης, παρά πολεμικής αγωγής, ακόμα και αυτό το λίγο πατριωτικό φρόνημα που έχει απομείνει, είναι κυρίως προϊόν της αντίστασης των νέων, προς το πνευματικό κενό και την απογοήτευση της εποχής.
Αυτό που πρέπει να ανατραπεί, είναι το διεθνιστικό κράτος της παρακμής, που σκοτώνει το έθνος δηλητηριάζοντας την νεολαία του. Αν τότε η διέξοδος ήταν ένα καθεστώς σαν αυτό της 4ης Αυγούστου, που ζωντάνεψε το Έθνος μέσα από την αναγέννηση της Νεολαίας του, σήμερα θα πρέπει να αναζητήσουμε την επανάσταση, μέσα από τον αγώνα για μία Εθνική Δημοκρατία, πού θα αντισταθεί στην δικτατορία της παγκοσμιοποίησης και θα δώσει όραμα και προοπτική σε μία νεολαία που αναζητάει το χαμένο της εαυτό. Ο δρόμος είναι μπροστά μας, δύσκολος και ωραίος. Δρόμος Αγώνος…