Στο έλεος δουλεμπόρων και μαστροπών .....Το δουλεμπόριο για πορνεία οργιάζει στην Ελλάδα
Σύμφωνα με τον ΟΗΕ, ο τζίρος, σε παγκόσμιο επίπεδο, από την εμπορία γυναικών ανέρχεται περίπου σε 7 τρισεκατομμύρια δολάρια ετησίως.
Σύμφωνα με την Interpol, ένας σωματέμπορος εγκατεστημένος στην Ευρώπη κερδίζει 110.000 ευρώ ετησίως, από μια «γυναίκα-θύμα » της διεθνικής σωματεμπορίας.
Αξίζει να σημειώσουμε ότι το δουλεμπόριο πλήττει περί τις 120.000-500.000 γυναίκες κυρίως στην Ευρώπη
Ο όρος Trafficking
Τον Δεκέμβριο του 2000, στο Πρωτόκολλο των Ηνωμένων Εθνών Ενάντια στην παράνομη Διακίνηση Ανθρώπων-ιδιαίτερα Γυναικών και Παιδιών, υιοθετήθηκε ο πιο κάτω ορισμός ο οποίος συμπλήρωσε τη Σύμβαση του ΟΗΕ Ενάντια στο Διεθνές Οργανωμένο Έγκλημα.
Έτσι, λοιπόν, το Trafficking είναι:
Οι συνθήκες διαβίωσης των γυναικών-θυμάτων αγγίζει τα όρια της πλήρους εξαθλίωσης: Βιασμοί, ξυλοδαρμοί, απομόνωση, βασανιστήρια, τρομοκρατία, ψυχολογική βία.
Όλες οι πράξεις που σχετίζονται με την εμπορία προσώπων για σεξουαλική εκμετάλλευση, αποτελούν κατάφωρη παραβίαση ανθρωπίνων δικαιωμάτων και εγκλήματα κατά της προσωπικής ελευθερίας.
Επίσης ,οι βαριές σωματικές βλάβες των γυναικών αυτών, που είναι συνέπεια των βάρβαρων και απάνθρωπων συνθηκών της καταναγκαστικής εκπόρνευσης τους, συνιστούν παραβίαση των αναπαραγωγικών δικαιωμάτων τους. Δικαιώματα που έχουν κατοχυρωθεί από διεθνείς συμβάσεις, τις οποίες έχει υπογράψει και η Ελλάδα.
Η εμπορία γυναικών συνιστά την απεχθέστερη έκφραση των σχέσεων εξουσίας ανάμεσα στα δύο φύλα!
Το 2001 το Στέιτ Ντιπάρτμεντ έστειλε μήνυμα στον τότε υπουργό Χρυσοχοϊδη...που αναφέρει πως η Ελλάδα δεν κάνει καν προσπάθειες για να σταματήσει να είναι "αγωγός" trafficking »
Σε έναν από τους κατεξοχήν «αγωγούς» του λεγόμενου trafficking έχει
εξελιχθεί η Ελλάδα τα τελευταία χρόνια σύμφωνα με το Στέιτ Ντιπάρτμεντ.
Η πιο πρόσφατη έκθεση του αμερικανικού υπουργείου Εξωτερικών είναι
κατηγορηματική: «Η Ελλάδα είναι χώρα διέλευσης και προορισμού για το
trafficking, με τα περισσότερα θύματα γυναίκες που διακινήθηκαν για
σεξουαλική εκμετάλλευση προς την Δυτική Ευρώπη, διαμέσου της Ελλάδας, από
Ουκρανία, Ρωσία, Βουλγαρία, Αλβανία και Γιουγκοσλαβία».
*Το ελληνικό κράτος είναι και το μοναδικό από την Ε.Ε. το οποίο
τοποθετείται από τους Αμερικανούς στην τρίτη βαθμίδα αξιολόγησης που
περιλαμβάνει τα 23 πιο «προβληματικά» κράτη παγκοσμίως.
*Σύμφωνα με την έκθεση, οι χώρες αυτές «δεν συμμορφώνονται τελείως με τα
ελάχιστα κριτήρια και δεν κάνουν συγκεκριμένες προσπάθειες για να
συμμορφωθούν. Μερικές από αυτές τις χώρες αρνούνται να παραδεχτούν το
πρόβλημα μέσα στο εδαφός τους». Και συνεχίζει:
*«Η κυβέρνηση δεν ανταποκρίνεται καθόλου στα διεθνή κριτήρια και δεν έχει
κάνει συγκεκριμένες προσπάθειες για να καταπολεμήσει το trafficking».
Αντιπαραθέτει μάλιστα τη δημιουργία διυπουργικής επιτροπής για το θέμα με
το γεγονός ότι η κυβέρνηση δεν έχει ακόμη αναγνωρίσει δημοσίως ότι το
trafficking είναι πρόβλημα. Χαρακτηριστικά αναφέρεται η έλλειψη νόμων
σχετικά με τις διάφορες μορφές της σεξουαλικής-οικονομικής εκμετάλλευσης,
παρ' όλο που η νομοθεσία απαγορεύει ρητά τη μαστροπεία και τη δουλεία.
*Στην έκθεση παρατηρείται ακόμη ότι «οι υποθέσεις παράνομης διακίνησης
γυναικών σπανίως πηγαίνουν στο δικαστήριο», ενώ όταν γίνεται κάτι τέτοιο,
«οι ποινές είναι ελαφριές».
*Ως σοβαρό πρόβλημα χαρακτηρίζεται και «η διαφθορά ανάμεσα στην αστυνομία
και τον διασυνοριακό έλεγχο».
* Αν και «η ελληνική κυβέρνηση έχει υπογράψει τη σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών
ενάντια στο παγκόσμιο οργανωμένο έγκλημα αλλά και το Πρωτόκολλο για την
αποτροπή, κατάπνιξη και τιμωρία του trafficking ιδιαίτερα σε γυναίκες και
παιδιά», η έκθεση αναφέρει ότι δεν έχει γίνει τίποτα περισσότερο από τη
«δημιουργία μιας τηλεφωνικής γραμμής για κακοποιημένες γυναίκες καθώς και
μια περιορισμένη χρηματοδότηση στον Διεθνή Οργανισμό για τη Μετανάστευση».
*Εντούτοις γίνεται αναφορά σε παλιότερη συνάντηση ελλήνων αξιωματούχων με
υπουργούς από Γερμανία, Βρετανία και Αλβανία, που έγινε προκειμένου να
συζητήσουν τη δημιουργία ενός περιφερειακού κέντρου που θα χειρίζεται το
θέμα του δουλεμπορίου. Η έκθεση τελειώνει με μια λακωνική αναφορά στους
αυστηρούς ελέγχους που πραγματοποιεί η χώρα μας κατά την εισδοχή πολιτών
εκτός Ευρωπαϊκής Ενωσης.
Το δουλεμπόριο οργιάζει, η Ελλάδα κοιμάται!
Η αμερικανίδα συντάκτριά του, η Τζούλια Χολ,ταξίδεψε για σχεδόν ένα μήνα
στην Ελλάδα και κατέγραψε το μέγεθος του προβλήματος μέσα από συνεντεύξεις
κυβερνητικών αξιωματούχων, αξιωματικών της αστυνομίας, αντιπροσώπων από
κυβερνητικές και μη οργανώσεις, υπεύθυνων των φυλακών αλλά και θυμάτων. Τα
συμπεράσματά της είναι σκληρά και ταυτόχρονα απογοητευτικά για την έκταση
του προβλήματος αυτού στη χώρα μας:
1. Απουσία εμπεριστατωμένης αντι-δουλεμπορικής νομοθεσίας.
2.Ελάχιστες διώξεις για trafficking με βάση τους υπάρχοντες νόμους.
3. Ελλειψη «προγράμματος μαρτύρων» για διευκόλυνση των θυμάτων να
καταγγέλλουν τους δουλεμπόρους και να καταθέτουν εναντίον τους.
4. Απουσία κρατικών υπηρεσιών για τις γυναίκες-θύματα, συμπεριλαμβανομένου
καταφυγίου, ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης, ψυχολογικής υποστήριξης και
υποστήριξης σε άλλες βασικές τους ανάγκες.
5. Συνεχής κράτηση και απέλαση των θυμάτων από τις αστυνομικές αρχές.
6. Συνέργεια των αστυνομικών στη διακίνηση γυναικών προς σεξουαλική
εκμετάλλευση.
Ειδικά για τα δύο τελευταία, η έκθεση του «Human Rights Watch» περιλαμβάνει
και συγκεκριμένες καταγγελίες που σκιαγραφούν λεπτομερώς το μοτίβο
εκμετάλλευσης αυτών των γυναικών.
*Η ιστορία της Μαριάνα Β. από τη Βουλγαρία, όπως την εξιστόρησε μέσα από
τις Γυναικείες Φυλακές Κορυδαλλού, είναι ενδεικτική:
«Πλήρωσα ένα σημαντικό ποσό σε έναν άντρα για να πάω στην Ελλάδα αφού δεν
είχα χαρτιά. Αντί γι'αυτό με έφερε εδώ και με πούλησε σε ένα μπαρ. Μου είπε
ότι θα με σκοτώσει αν έφευγα. Δεν μπορούσα να φύγω από το σπίτι. Ημασταν 12
γυναίκες από 15 μέχρι 20 ετών. Κοιμόμασταν με πολλούς άνδρες, μέχρι και 10
την ημέρα».
Κάθε απόπειρα φυγή τους είχε ως αποτέλεσμα άγριο ξύλο: «Με έδειραν με μία
ζώνη. Κάποια στιγμή ήρθε η αστυνομία, μας συνέλαβε όλες και μας έβαλε σε
μια φυλακή».
Εκεί έμεινε 4 περίπου μήνες πριν προσαχθεί για δίκη επειδή δεν είχε χαρτιά:
«Με καταδίκασαν σε τρεις μήνες φυλάκιση και με ενημέρωσαν ότι δεν θα
μπορούσα να επιστρέψω στην Ελλάδα για πέντε χρόνια».
Η Μαριάνα δεν θεωρήθηκε από τους αρμοδίους, αναφέρει η έκθεση, θύμα
σεξουαλικής εκμετάλλευσης όπως άλλωστε και πολλές άλλες γυναίκες που
βρέθηκαν στη θέση της.
*Ακόμη μια ιστορία που φανερώνει την έλλειψη πολιτικής και ευαισθησίας πάνω
στο θέμα ξεκίνησε όταν στο γραφείο της Αθήνας του Διεθνούς Οργανισμού για
τη Μετανάστευση (ΔΟΜ) έφτασε ένα επείγον φαξ από το αντίστοιχο γραφείο στο
Βουκουρέστι.
Περιέγραφε την κράτηση και την εκπόρνευση διά της βίας μιας κοπέλας από τη
Ρουμανία σε μπαρ στην Ελλάδα. Τα στοιχεία σχετικά με το πού, πώς και με
ποιον ήταν η κοπέλα, ενδελεχή: ονοματεπώνυμό της, νησί, πόλη, το όνομα του
μπαρ, του δουλεμπόρου καθώς και όλα του τα τηλέφωνα.
Ο υπεύθυνος του γραφείου του ΔΟΜ Αθήνας, Ντάνιελ Εσδρας, ανέφερε σχετικά
στην ερευνήτρια: «Τηλεφώνησα στο υπουργείο Δημοσίας Τάξης, στο ειδικό
γραφείο που ασχολείται με το trafficking γυναικών. Εστειλα φαξ με τα πλήρη
στοιχεία της κοπέλας, το γεγονός ότι ήταν στο μπαρ "Τούτι-Φρούτι" στην Κω,
το όνομα του δουλεμπόρου συν το κινητό του τηλέφωνο. Παρακάλεσα το
υπουργείο να μην την απελάσει. Του είπα ότι το γραφείο μας θα αναλάμβανε
όλα τα έξοδά της. Το αποτέλεσμα; Καμία γραπτή απάντηση».
Λίγο μετά έγινε γνωστό ότι ο δουλέμπορος συνελήφθη αλλά η κοπέλα είχε
εξαφανιστεί. Χωρίς όμως τη μαρτυρία της δεν μπορούσε να σταθεί ποινική
δίωξη εναντίον του.
Οπως αναφέρει στην εκθεσή της η Αμερικανίδα, το γεγονός ότι η τοπική
αστυνομία είχε τόση λεπτομερή ενημέρωση και παρ' όλ' αυτά απέτυχε να
εντοπίσει την κοπέλα καταδεικνύει πιθανή συνέργεια αστυνομικών.
Η ερευνήτρια επικεντρώνεται επίσης στο ότι πολλές από αυτές τις γυναίκες
θέλουν να επαναπατριστούν, αλλά το ελληνικό κράτος δεν τους δίνει αυτή τη
δυνατότητα.
*Πολλές από αυτές καταφεύγουν σε τηλεφωνικές γραμμές βοήθειας των χωρών
τους καθώς και σε μη κυβερνητικές οργανώσεις. Ωστόσο, η βοήθεια που
λαμβάνουν είναι περιορισμένη. Είναι εντυπωσιακό ότι μια γυναίκα από την
Ουκρανία απευθύνθηκε σε τηλεφωνική γραμμή βοήθειας στο Κίεβο αναζητώντας
βοήθεια για να το σκάσει από τους έλληνες απαγωγείς της!
Σε συνέντευξη που έδωσε ο υπουργός Δημοσίας Τάξης Μιχάλης Χρυσοχοΐδης στο
Παρατηρητήριο, είπε ότι «Μυστικοί αστυνομικοί ελέγχουν τα έγγραφα των
αλλοδαπών γυναικών πριν τις θέσουν υπό κράτηση και τις στείλουν πίσω στις
χώρες τους», σημειώνοντας ότι «οι γυναίκες που αποφασίζουμε να απελάσουμε
είναι κυρίως από την Ανατολική Ευρώπη».
Οταν ρωτήθηκε για την προσφορά βοήθειας σε γυναίκες-θύματα του trafficking,
ο κ. Χρυσοχοΐδης υποστήριξε ότι αυτές δεν κρατούνται και δεν απελαύνονται
αλλά λαμβάνουν προστασία ως θύματα:
«Σε κάθε δήμο υπάρχουν κέντρα όπου οι γυναίκες μπορούν να βρουν καταφύγιο.
Υπάρχουν δύο τέτοια σπίτια για γυναίκες στην Αθήνα».
Από την άλλη, όμως, όσοι ενεργοποιήθηκαν για τα γυναικεία δικαιώματα
αρνήθηκαν στο Παρατηρητήριο ότι τα καταφύγια που υπάρχουν για τις
κακοποιημένες γυναίκες χρησιμοποιούνται τακτικά για γυναίκες-θύματα του
trafficking.
Ο βαλκανικός διάδρομος
Η πεπειραμένη ιταλίδα ερευνήτρια Πάολα Μοντζίνι ανοίγει τον φάκελο και προσεγγίζει το θέμα σφαιρικά..
Στη «γειτονιά» μας τα Βαλκάνια, ιδιαίτερα σημαντικός κρίκος στην αλυσίδα παράνομης διακίνησης γυναικών είναι η Αλβανία. Οι κοινωνικές υπηρεσίες της γείτονος εκτιμούν ότι οι γυναίκες που έχουν πέσει θύματα εκμετάλλευσης στη Δυτική και στην Ανατολική Ευρώπη είναι τουλάχιστον 30.000, στην πλειονότητά τους μεταξύ 13 και 25 χρόνων. Τουλάχιστον στην αρχή, η «επιχείρηση» είχε τη μορφή μετανάστευσης ζευγαριού. Ο μαστροπός συνοδεύει την κοπέλα στην Ιταλία, φέρ' ειπείν, και εκεί αρχίζει να την εκδίδει. Ως μέσα πειθαναγκασμού προς τις νεαρές Αλβανίδες, οι οποίες προέρχονται κυρίως από τις καθυστερημένες βόρειες περιοχές της χώρας (Ματ, Ντίπερ, Πεσκόπι κ.ά.), χρησιμοποιούνται από τους δουλεμπόρους, εκτός από τις απειλές και τη φραστική βία, το ξύλο με στειλιάρι, το κάψιμο με τσιγάρο, τα παγωμένα ντους μέσα στη νύχτα κ.ά.
Πρόκειται, λέει η Μοντζίνι, για το μοντέλο του παλιού μαστροπού, που αρμόζει στη «μάτσο» νοοτροπία του Αλβανού: ο άντρας συνοδεύει τη γυναίκα στη δουλειά και ύστερα περνάει τη μέρα του στα μπαρ, μαζί με φίλους στη «γύρα», με τους οποίους μοιράζεται μερικά κέρδη της πιάτσας, ή σε άλλες παράνομες δουλειές. Κάθε τόσο αυτός ή οι φίλοι του, με τη σειρά, περνούν για να ελέγξουν τις γυναίκες τους, οι οποίες δουλεύουν σε κοντινά σημεία του πεζοδρομίου. Συχνά τηλεφωνούν στις γυναίκες για να βεβαιωθούν ότι όλα πάνε καλά. Καμιά φορά τις πηγαίνουν στο εστιατόριο, και γιορτάζουν όλοι μαζί γενέθλια και επετείους. Στη βάση αυτού του «αρχικού» σχεδίου αναπτύχθηκε ένα σύστημα εκμετάλλευσης πολύ πιο επαγγελματικό, που είναι ακόμη πιο σκληρό και δύσκολο για τις γυναίκες να το αντέξουν, αλλά πιο κερδοφόρο για τους μαστροπούς. Το δεύτερο μισό της δεκαετίας του '90 η Βαλκανική εξελίχθηκε σε μείζονα σταθμό για γυναίκες που προέρχονταν από την Ανατολική Ευρώπη. Στο σύνολό της η διαδρομή είναι πολύ μακρινή και περίπλοκη. Ξεκινάει από τη Ρωσία και φθάνει στην Αλβανία μέσω Μολδαβίας, Ρουμανίας, Σερβίας και Μαυροβουνίου. Υστερα οι γυναίκες μεταφέρονται με αυτοκίνητα ή φουσκωτά για να συναντήσουν το πεπρωμένο τους στην Ιταλία, στην Ελλάδα και στις άλλες χώρες της περιοχής «Α», της Ευρωπαϊκής Ενωσης δηλαδή. Πολλές καταλήγουν στα αζήτητα του νεκροτομείου, δολοφονημένες από τους προστάτες τους σε κάποια ξαφνική κρίση θυμού. Μόνο το 1999 οι γυναίκες που δολοφονήθηκαν στην Ιταλία, στην πλειονότητά τους εκδιδόμενες αλλοδαπές, ήταν 190.
Στα δίχτυα των κυκλωμάτων
Σχεδόν σε κάθε χώρα υπάρχουν οργανώσεις που ελέγχουν το λιγότερο 100 γυναίκες. Η Ελλάδα δεν αποτελεί εξαίρεση. Οπως λέει η Μοντζίνι, τουλάχιστον οι μισές από τις γυναίκες που εκδίδονται στη χώρα μας είναι Ρωσίδες και Ουκρανές, ενώ το δουλεμπόριο που διευθύνεται από τους Ρώσους τον χειμώνα φθάνει ως και τα πιο απομακρυσμένα νησιά του Αιγαίου, όπου ζουν μόλις λίγες δεκάδες άνθρωποι. Αξίζει να σημειωθεί ότι οι ρώσοι δουλέμποροι χαίρουν εξαιρετικής υπόληψης στα σκοτεινά αυτά κυκλώματα - κυρίως χάρη στον επαγγελματισμό τους -, γεγονός που τους επιτρέπει να κλείνουν συμφωνίες με τις πιο ισχυρές εγκληματικές οργανώσεις, όπως η ιαπωνική Γιακούζα ή οι ποικίλες μαφίες της Βαλτικής, και να οργανώνουν τη διακίνηση ακόμη και στις πιο μακρινές χώρες
Μια ματιά στην πραγματικότητα
Της Ελένης Πέτρουλα
Κάθε χρόνο, εκατομμύρια άντρες, γυναίκες και παιδιά διακινούνται σε συνθήκες που ισοδυναμούν με σύγχρονη δουλεία. Ανάμεσά τους εκατοντάδες χιλιάδες γυναίκες και κορίτσια παρασύρονται, εξαπατώνται ή εξαναγκάζονται στην πορνεία και σε άλλες μορφές σεξουαλικής εκμετάλλευσης. Παρά τις αυξανόμενες προσπάθειες για την καταπολέμησή του, το trafficking με σκοπό τη σεξουαλική εκμετάλλευση εξακολουθεί να υπάρχει και μάλιστα να λαμβάνει όλο και μεγαλύτερες διαστάσεις.
Aν και τα στατιστικά στοιχεία σε σχέση με τον αριθμό των γυναικών που διακινούνται ανά τον κόσμο δεν είναι ενημερωμένα, οι ειδικοί εκτιμούν ότι είναι αυξανόμενος, ενώ το ίδιο ισχύει και για τα κέρδη των διακινητών (2). Επιπλέον, η διακίνηση και εμπορία διαπράττεται σχεδόν αποκλειστικά από διεθνή κυκλώματα οργανωμένου εγκλήματος, τα οποία συνεργάζονται πολλές φορές «επιτυχώς» με τις διωκτικές αρχές.
Το trafficking δε συνεπάγεται απαραίτητα και πέρασμα συνόρων, αλλά τα θύματα μπορεί και να διακινούνται μέσα στα όρια μιας χώρας. Οι δρόμοι και οι τρόποι του αλλάζουν αδιάκοπα. Το κυρίαρχο σχήμα όμως εξακολουθεί να είναι το εξής: χώρα προέλευσης, χώρα transit και χώρα υποδοχής. Οι δρόμοι του trafficking ταυτίζονται συχνά με τους δρόμους της μετανάστευσης. Παραδοσιακές χώρες προέλευσης διακινούμενων γυναικών είναι ιδίως η Αλβανία, το Αφγανιστάν, το Βιετνάμ, η Βιρμανία, η Βουλγαρία, η Ινδία, η Ινδονησία, η Καμπότζη, η Κίνα, η Κολομβία, η Κροατία, η Λετονία, η Λευκορωσία, η Λιθουανία, το Μέξικο, το Μπανγκλαντές, το Νεπάλ, η Ουγγαρία, η Ουκρανία, το Πακιστάν, η Πολωνία, η Ρουμανία, η Ρωσία, η Σλοβακία, η Ταϊλάνδη, η Τζαμάικα, οι Φιλιππίνες κλπ. Χώρες προορισμού είναι, μεταξύ άλλων, οι χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η Αυστραλία, η Ελβετία, τα Ενωμένα Αραβικά Εμιράτα, οι Η.Π.Α, η Ιαπωνία, το Ισραήλ, ο Καναδάς, η Κύπρος, το Ντουμπάι, η Τουρκία, κ.ά.
Οι διακινητές χρησιμοποιούν πολλές μεθόδους για τη μεταφορά των θυμάτων. Πολλές γυναίκες εισέρχονται νόμιμα στις χώρες υποδοχής, με τουριστικές ή φοιτητικές θεωρήσεις εισόδου (visas), ή με άδεια παραμονής και εργασίας ως καλλιτέχνιδες. Συχνότερα οι γυναίκες εισέρχονται παράνομα ή με πλαστά έγγραφα, με την ανοχή ή και τη συνέργια των διωκτικών αρχών.
Trafficking, μετανάστευση και συναίνεση
Δε μπορεί κανείς να μιλήσει για το trafficking χωρίς να εξετάσει τη σχέση του με τη μετανάστευση και ιδιαίτερα - σχετικά με τις γυναίκες - την ολοένα αυξανόμενη «γυναικεία» μετανάστευση. Η παράνομη διακίνηση είναι και αυτή μια μορφή μετακίνησης, εκείνο όμως που αλλάζει σε σχέση με τη μετανάστευση είναι η έλλειψη συναίνεσης του μετακινούμενου.
Στις αναπτυσσόμενες χώρες όπου οι οικονομικές συνθήκες είναι δύσκολες, οι ευκαιρίες για τις γυναίκες είναι εξαιρετικά περιορισμένες. Έτσι, η αναζήτηση δουλειάς σε μια άλλη χώρα καθίσταται απαραίτητη για την επιβίωση όχι μόνο της επίδοξης μετανάστριας αλλά και της οικογένειάς της. Σε αυτό το πλαίσιο, το να αποτρέψει μια οικογένεια το κορίτσι από τη μετανάστευση αποτελεί πλέον πολυτέλεια.
Οι διακινητές εμφανίζονται ως καλοθελητές προκειμένου να διευκολύνουν τη μετακίνηση των επίδοξων μεταναστριών. Βάζουν αγγελίες για δουλειές σε μια άλλη περιοχή ή μια άλλη χώρα, στις οποίες πολλές κοπέλες ανταποκρίνονται, ελπίζοντας να βρουν μια δουλειά που θα τους εξασφαλίσει ένα αξιοπρεπές επίπεδο διαβίωσης.
Σε αυτό το σημείο ανακύπτει και το κρίσιμο ζήτημα της συναίνεσης του μετακινούμενου. Όπως είδαμε παραπάνω, trafficking με συναίνεση του θύματος δε νοείται. Έτσι, πολλοί αναρωτιούνται: οι γυναίκες αυτές δεν επιδίωκαν να βγουν από τη χώρα τους; Δε γνώριζαν άραγε ότι θα εισέλθουν παράνομα σε μια άλλη χώρα; Και τέλος, δεν ήξεραν, ή τουλάχιστον δεν υποψιάζονταν ότι θα εργαστούν στην αγορά του σεξ; Δεν είχαν κατά ένα τρόπο συναινέσει σε αυτό;
Σύμφωνα με έρευνες που έχουν γίνει (3), ορισμένες από τις διακινούμενες γυναίκες δεν έχουν απολύτως καμία ιδέα πού πηγαίνουν και τι είδους δουλειά θα κάνουν. Μία δεύτερη κατηγορία γυναικών υποψιάζεται ότι προορίζεται για την αγορά του σεξ και τελικά εξαναγκάζεται να εισέλθει εκεί, χωρίς να έχει προηγουμένως συμφωνήσει, γιατί δεν έχει άλλη επιλογή. Μια τρίτη κατηγορία γνωρίζει τι δουλειά θα κάνει, αλλά δε γνωρίζει επακριβώς τις συνθήκες. Σε καμία από αυτές τις περιπτώσεις δε μπορούμε να μιλήσουμε για συναίνεση του θύματος. Γιατί ακόμα κι αν δεχτούμε ότι η γυναίκα συμφώνησε να μεταναστεύσει, να εισέλθει και να εργαστεί παράνομα σε μια χώρα, ακόμα και να εκδοθεί, δε μπορούμε να ισχυριστούμε ότι συναίνεσε στις συνθήκες δουλείας στις οποίες ζει - συχνότατα και υλικά άθλιες - , στην εξαντλητική εκπόρνευσή της, στην απόλυτη οικονομική εξάρτηση από τον εκμεταλλευτή της, στη στέρηση της ελευθερίας της κυκλοφορίας και στη μεταχείρισή της ως αντικειμένου συνεχών αγοραπωλησιών και μετακινήσεων.
Όταν τελικά οι γυναίκες μάθουν σε ποια ακριβώς κατάσταση έχουν περιέλθει και θα συνεχίσουν να βρίσκονται, δε μπορούν να ξεφύγουν από τον κύκλο εκμετάλλευσης: η βία ή οι απειλές βίας είναι το συχνότερο μέσο που χρησιμοποιούν οι διακινητές για να κρατήσουν τις διακινούμενες γυναίκες υποδουλωμένες. Ιδιαίτερα ο βιασμός και άλλες μορφές σεξουαλικής βίας χρησιμοποιούνται για να τις κάμψουν σωματικά, συναισθηματικά και ηθικά και να επιτύχουν την εξαναγκαστική συμμόρφωσή τους. Δε μπορεί συνεπώς να συναχθεί μεταγενέστερη συναίνεση των θυμάτων.
Σε περίπτωση βέβαια που υπάρχουν γυναίκες οι οποίες εν πλήρη συνειδήσει αποφασίζουν να μεταναστεύσουν σε μια χώρα με σκοπό να εκδοθούν, έχουν απόλυτο έλεγχο των εσόδων τους και απολαμβάνουν της ελευθερίας της κυκλοφορίας, δεν πρόκειται για θύματα trafficking.Ενδεχομένως, λοιπόν, σε μια χώρα όπου η πορνεία αναγνωρίζεται ως επάγγελμα, ρυθμίζεται και ελέγχεται, και όπου ο μεταναστευτικός νόμος προβλέπει την είσοδο αλλοδαπών στη χώρα για εργασία, η παραχώρηση αδειών παραμονής και εργασίας σε αλλοδαπούς και αλλοδαπές με άδεια εργασίας ως εκδιδόμενα πρόσωπα να μείωνε σημαντικά την παράνομη διακίνηση προσώπων με σκοπό τη σεξουαλική εκμετάλλευση, αφού θα περιόριζε το ρόλο των μεσαζόντων. Αν δε ο ίδιος μεταναστευτικός νόμος - και ο τρόπος που εφαρμόζεται - τους επιτρέπει να εισέλθουν σε αυτή τη χώρα και να ασκήσουν σε αξιοπρεπείς συνθήκες ένα άλλο επάγγελμα, πόσες τελικά γυναίκες θα αποφάσιζαν να μεταναστεύσουν για να εκδοθούν;
Η σχέση του trafficking με τη μεταναστευτική πολιτική των χωρών υποδοχής είναι λοιπόν άμεση. Οι σκληροί μεταναστευτικοί νόμοι ευνοούν το ρόλο των μεσαζόντων που βοηθούν την καταπάτηση τους και θέτουν συχνά τις ευάλωτες κατηγορίες των υποψήφιων μεταναστών σε ακόμα δυσχερέστερη θέση.
Μέτρα αντιμετώπισης: καταστολή του εγκλήματος και προστασία των θυμάτων
Επιπλέον, οι ίδιοι οι μεταναστευτικοί νόμοι αποτελούν ένα μέσο πίεσης στα χέρια των διακινητών για τον εξαναγκασμό των διακινούμενων γυναικών. Στις περισσότερες περιπτώσεις, τα θύματα του trafficking είναι αλλοδαπές που βρίσκονται παράνομα στη χώρα υποδοχής, ενώ τα ταξιδιωτικά τους έγγραφα, αν έχουν, βρίσκονται στην κατοχή των εκμεταλλευτών τους. Οι μεταναστευτικοί νόμοι δεν προβλέπουν εξαιρέσεις για τις παράνομες αλλοδαπές που είναι θύματα trafficking. Τα θύματα, όταν εντοπίζονται, συλλαμβάνονται, κρατούνται και απελαύνονται, χωρίς να τους παρασχεθεί οποιαδήποτε νομική, ψυχολογική, ιατρική ή υλική στήριξη. Ακόμα σπανιότερα υπάρχει νομοθετικό πλαίσιο που να προβλέπει τη δυνατότητα παραμονής τους στη χώρα υποδοχής. Συνεπώς, τα θύματα διακίνησης δε ζητούν τη βοήθεια της αστυνομίας από φόβο μη συλληφθούν, κρατηθούν και απελαθούν. Έτσι, αναπαράγεται ο κύκλος εκμετάλλευσης τους, αποκλείεται η δυνατότητα καταγγελίας και δυσχεραίνεται η εξάρθρωση των κυκλωμάτων από τις διωκτικές αρχές.
Μια σύμφωνη με τις Διεθνείς Συμβάσεις αλλά και παράλληλα αποτελεσματική νομοθεσία για την καταπολέμηση του trafficking πρέπει να συνδυάζει την κατασταλτική προσέγγιση με αυτήν της προστασίας των δικαιωμάτων των θυμάτων. ’μεση είναι κατά πρώτον η ανάγκη για ποινικοποίηση του trafficking και μάλιστα κατά τέτοιον τρόπο που να τιμωρούνται όλοι οι συμμετέχοντες στη αλυσίδα της εκμετάλλευσης (4), από τον πρώτο που προσέγγισε το θύμα μέχρι τον τελευταίο «αποδέκτη» του θύματος, συνοδευόμενη από την απαραίτητη δράση από την πλευρά των διωκτικών οργάνων για την εφαρμογή της νομοθεσίας και την εξάρθρωση των κυκλωμάτων διακίνησης. Εδώ φυσικά προκύπτει και η ανάγκη για διεθνή συνεργασία, αλλά και για πάταξη της διαφθοράς στις διωκτικές αρχές. Κατά δεύτερον, το Κράτος έχει την υποχρέωση να λάβει υπόψη την ευάλωτη θέση στην οποία βρίσκεται το θύμα διακίνησης και να δράσει για την άρση των παραβιάσεων των δικαιωμάτων του. Επιβάλλεται, λοιπόν, η παροχή αρωγής στα θύματα εμπορίας και διακίνησης - που βγαίνουν από τον κύκλο της εκμετάλλευσης - για τη στέγαση, τη διατροφή, την περίθαλψη και την ψυχολογική υποστήριξή τους, για την εκπαίδευση και την επαγγελματική κατάρτισή τους. Παράλληλα, πρέπει να προβλέπεται ο ασφαλής επαναπατρισμός τους με σεβασμό της αξιοπρέπειάς τους και εφόσον δηλώσουν ρητά ότι τον επιθυμούν. Στις περισσότερες περιπτώσεις, το θύμα διακίνησης δεν έχει τη δυνατότητα να καλύψει τα έξοδα του επαναπατρισμού του, ενώ πολλές φορές τα ταξιδιωτικά του έγγραφα βρίσκονται στα χέρια των διακινητών. Τέλος, απαραίτητη κρίνεται η δυνατότητα παραμονής του θύματος στη χώρα υποδοχής, ακόμα και αν αυτό δε βρισκόταν νόμιμα στη χώρα, εφόσον δεν επιθυμεί να επαναπατριστεί. Είναι κατανοητό ότι πολλές φορές το θύμα δε μπορεί να επιστρέψει στη χώρα προέλευσης, είτε γιατί κινδυνεύει να ξαναπέσει στα χέρια των κυκλωμάτων διακίνησης, είτε γιατί θα απορριφθεί από το κοινωνικό σύνολο.
Ο πελάτης
Τέλος, πολλά έχουν ειπωθεί για την ευθύνη του χρήστη υπηρεσιών αναγκαστικής πορνείας και τη συνεισφορά του στη συντήρηση των κυκλωμάτων εκμετάλλευσης. Σε αυτό το σημείο ενδιαφέροντα είναι τα στοιχεία που αφορούν τη χώρα μας, όπου σήμερα βρίσκονται περίπου 20.000 αναγκαστικά εκδιδόμενες γυναίκες και όπου το ένα τρίτο των σεξουαλικά ενεργών Ελλήνων ανδρών να κάνουν χρήση αυτών των υπηρεσιών (5).
Η μεγάλη ζήτηση των πορνικών υπηρεσιών μας βάζει σε σκέψεις για την εικόνα της γυναίκας στη σύγχρονη κοινωνία. Αφενός, στις ανεπτυγμένες τουλάχιστον χώρες, τα δικαιώματα της γυναίκας αναγνωρίζονται και γίνονται ως ένα βαθμό σεβαστά στην πράξη. Το πρότυπο της γυναίκας υποδουλωμένης στον άντρα έχει σχεδόν εκλείψει. Στις ίδιες, όμως, χώρες, οι οποίες είναι χώρες υποδοχής θυμάτων διακίνησης, η ύπαρξη μιας ομάδας γυναικών που χρησιμοποιούνται ως αντικείμενα και δεν έχουν κανένα δικαίωμα αναπληρώνει αυτόν τον παλιό γυναικείο ρόλο και δεν ενοχλεί κανέναν. Θεωρείται μάλιστα και επιθυμητή από πολλούς - άντρες - ως «δυνατότητα εκτόνωσης του ανδρικού πληθυσμού». Ίσως δεν είναι τυχαίο ότι αυτός ο ρόλος επιφυλάσσεται πλέον στις αλλοδαπές, πράγμα το οποίο φανερώνει επίσης πολλά και για την εικόνα του ξένου στη σύγχρονη κοινωνία.
Προτάσεις έχουν γίνει για την ποινικοποίηση της συμπεριφοράς του χρήστη υπηρεσιών αναγκαστικής πορνείας - και είναι αλήθεια ότι οι περισσότεροι πελάτες, ιδίως στις κλειστές κοινωνίες, είναι σε θέση να γνωρίζουν σε ποιες συνθήκες εκδίδονται οι αλλοδαπές γυναίκες - γιατί αυτός είναι ο τελευταίος κρίκος της αλυσίδας εκμετάλλευσης, ασκεί ο ίδιος βία στο θύμα και τροφοδοτεί τα κυκλώματα εμπορίας και διακίνησης. Πέρα από τη συμβολική της αξία, η ποινικοποίηση της χρήσης υπηρεσιών θα αποθαρρύνει ενδεχομένως τους επίδοξους πελάτες και θα οδηγήσει στην αποδυνάμωση των κυκλωμάτων διακίνησης. Μείωση της ζήτησης, όμως, θα σημειωθεί μόνο με την αλλαγή της νοοτροπίας και μάλλον ο δρόμος αυτός παραμένει ακόμα αρκετά μακρύς.
Συνέντευξη από Αλβανό μαστρωπό...
Πως διάλεξες την Ελλάδα για να κάνεις αυτή την "δουλειά"
Κοίτα πρώτα δεν έκανα αυτή την "δουλειά" ήμουν πολύ καλός τεχνίτης.
Αποφάσισα να έρθω στην Ελλάδα για να κάνω το επάγγελμα μου και να βγάζω ένα μεροκάματο.
Η γυναίκα μου ήταν έγκυος και ήθελα στο παιδί μου να του παρέχω ότι δεν είχα εγώ.
Πρώτα πήγα στην Ιταλία,αλλά εκεί ήταν πολύ δύσκολα τα πράγματα.Είχα 2 δρόμους να γυρίσω πίσω στα ίδια ή να έρθω εδώ στην Ελλάδα.
Όταν ήρθα δούλευα εργάτης..Έψαχνα όμως και για δουλειά στο είδος της τέχνης που ήξερα.
Δεν έβρισκα τίποτα..Φτηνά μεροκάματα και τα λεφτά δεν έφταναν ούτε για εμένα,και έτσι έστελνα πολύ λίγα στην γυναίκα μου.
Μετά γνώρισα κάτι παιδιά από το χωριό μου σε ένα καφενείο στην Πλατεία Βικτωρίας..
Εκεί μου πρότειναν να ασχοληθώ με "γυναίκες"..έχει πολύ χρήμα μου είπανε...
Μπήκα στην ομάδα και ξεκίνησα μια άλλη ζωή.
Στην γυναίκα και το παιδί μου δεν είπα τότε τίποτα.
Ξεκίνησα στην αρχή σαν φύλακας και συνοδός ιερόδουλων ..
Δύσκολο,πολύ ξύλο και φασαρίες συνέχεια.
Τα λεφτά όμως σε γλυκαίνουν.
Μετά πως απέκτησες δικές σου "γυναίκες"..
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου