Προβληματισμός στη Σουηδία από τους ισλαμιστές καμικάζι
Των John F. Burns και Ravi Somaiya
The New York Times
Λίγες ημέρες μετά τον πρόσφατο θάνατο βομβιστή αυτοκτονίας και τον ελαφρύ τραυματισμό δύο περαστικών στο εμπορικό κέντρο της Στοκχόλμης, οι διωκτικές αρχές σκιαγράφησαν την προσωπικότητα του δράστη, που κατά τα πρότυπα και άλλων ισλαμιστών τρομοκρατών εκινείτο απαρατήρητος μεταξύ Ευρώπης και Μέσης Ανατολής, προετοιμαζόμενος να γίνει μάρτυρας.
Η ταυτότητα του βομβιστή έγινε γνωστή λίγο μετά την τρομοκρατική απόπειρα. Επρόκειτο για τον 28χρονο Σουηδό υπήκοο, γεννημένο στο Ιράκ, Ταϊμούρ Αμπντουλουάχαμπ αλ Αμπντάλι, που ζούσε με τη γυναίκα και τα παιδιά του σε σπίτι στο Λούτον έξω από το Λονδίνο μέχρι και πριν από τρεις εβδομάδες. Η πόλη έγινε διαβόητη ως το σημείο εκκίνησης των τεσσάρων βομβιστών-καμικάζι που επιτέθηκαν κατά του συστήματος δημόσιων μεταφορών του Λονδίνου στις 7 Ιουλίου 2005, προκαλώντας τον θάνατο 56 ανθρώπων.
Έρευνες
Η βρετανική αστυνομία πραγματοποίησε έρευνα στο σπίτι του Λούτον, αλλά και σε διαμέρισμα στα βορειοδυτικά προάστια της Στοκχόλμης. Ο σουηδικός Τύπος, στο μεταξύ, ανέφερε ότι ο Αμπντάλι επισκέφθηκε πρόσφατα την Ιορδανία. Ηχογραφημένο μήνυμα, το οποίο εστάλη μέσω email σε ειδησεογραφικό δίκτυο της Σουηδίας λίγα λεπτά πριν από την επίθεση περιέχει συγγνώμη του Αμπντάλι προς την οικογένειά του για τα ψέματα που τους είπε σχετικά με παλαιότερα ταξίδια του στη Μέση Ανατολή, που -όπως λέει- δεν ήταν για δουλειές, αλλά για «τζιχάντ» (ιερό πόλεμο).
Σουηδοί και Βρετανοί αστυνομικοί δεν θέλησαν να συνδέσουν τον Αμπντάλι με την Αλ Κάιντα ή κάποια άλλη τρομοκρατική οργάνωση. Σε συνέντευξη Τύπου στη Στοκχόλμη, όμως, ο Σουηδός ειδικός εισαγγελέας για θέματα τρομοκρατίας Τόμας Λίνστραντ είπε ότι «από πείρας γνωρίζουμε ότι στις υποθέσεις αυτές πάντα εμπλέκονται και άλλα πρόσωπα».
Παρ’ ολίγον τραγωδία
Οι δύο εκρήξεις σημειώθηκαν σε κάθετες οδούς του κεντρικού εμπορικού πεζόδρομου Ντροτνιγκάταν της σουηδικής πρωτεύουσας, κάνοντας τις αρχές να μιλούν για παρ' ολίγον τραγωδία. Ο Αμπντάλι πυροδότησε αρχικά ιδιοκατασκευή αποτελούμενη από φιάλες υγραερίου σε λευκό Audi 80 Vantage, που είχε αγοράσει έναντι 1.000 ευρώ από μάντρα αυτοκινήτων τον Νοέμβριο στην πόλη Βάντστενα. Η έκρηξη αυτή προκάλεσε μεγάλη φλόγα, αλλά ελάχιστες ζημιές. Αμέσως μετά, ο Αμπντάλι περπάτησε 200 μέτρα κατά μήκος της Ντροτνιγκάταν, προτού στρίψει σε άλλη κάθετο, όπου πυροδότησε τουλάχιστον μία από τις 12 αυτοσχέδιες βόμβες που είχε δεμένες στη μέση του.
Η σουηδική αστυνομία ανέφερε ότι ο βομβιστής ίσως να κατευθυνόταν στο γειτονικό πολυκατάστημα Ahlens, ένα από τα πλέον πολυσύχναστα της Στοκχόλμης ή ακόμη και στον κεντρικό σιδηροδρομικό σταθμό της πρωτεύουσας, όταν ανατίναξε εκ παραδρομής τα εκρηκτικά του.
Αυτόπτης μάρτυρας του περιστατικού ανέφερε ότι είδε τον ύποπτο να πετάει στο έδαφος μαύρο κουτί, το οποίο σήκωσε αμέσως για να στρίψει στη γωνία. Η δεύτερη έκρηξη ακούστηκε αμέσως μετά. Μεταξύ των θεωριών, η επικρατέστερη ήθελε τον Αμπντάλι να σκοντάφτει στον χιονισμένο δρόμο και να πυροδοτεί κατά λάθος τον μηχανισμό. Η θεωρία της εσφαλμένης πυροδότησης μοιάζει να κερδίζει έδαφος και στην αστυνομία. «Δεν είναι απίθανο ο βομβιστής να έκανε λάθος. Υπάρχουν εκτιμήσεις ότι τη στιγμή εκείνη κατευθυνόταν σε πολυσύχναστο σημείο. Μιλάμε για το κέντρο της Στοκχόλμης σε περίοδο χριστουγεννιάτικων αγορών, οι πιθανότητες είναι μεγάλες να συνέβη κάτι τέτοιο», είπε ο εισαγγελέας κ. Λίντστραντ.
Κάμερες ασφαλείας
Όπως έγινε και με τρομοκρατικές επιθέσεις σε άλλες χώρες, εικόνες από κάμερες ασφαλείας αναμένεται να ρίξουν φως στην υπόθεση και να βοηθήσουν το έργο των αρχών. Εικόνες κάμερας ασφάλειας απέναντι από το σημείο όπου υπέκυψε ο δράστης τον δείχνουν πεσμένο ανάσκελα στο έδαφος με μεγάλη κηλίδα αίματος γύρω από τον θώρακά του. Την ίδια στιγμή, περαστικοί εμφανίζονται να γονατίζουν δίπλα του, ενώ άλλοι φωνάζουν: «Βόμβα! Βόμβα!».
Παρότι πολλές ευρωπαϊκές χώρες μπήκαν στο στόχαστρο της ισλαμικής τρομοκρατίας μετά την 11η Σεπτεμβρίου, η Σουηδία θεωρείτο απαλλαγμένη από τέτοια φαινόμενα. Αξιωματούχοι μυστικών υπηρεσιών ανέφεραν, όμως, ότι η Σουηδία θεωρείτο πιθανός στόχος, λόγω των πρόσφατων επισκέψεων που πραγματοποίησαν άτομα ύποπτα για συμμετοχή σε ισλαμικές τρομοκρατικές οργανώσεις, ενώ Αμερικανός πράκτορας έκανε λόγο για την ύπαρξη πυρήνα της Αλ Κάιντα στη χώρα.