Οι Ήρωες της ΕΛΔΥΚ!

Οι αδικημένοι ήρωες της ΕΛΔΥΚ.

Αποσπάσματα και αλήθειες από το βιβλίο του τούρκου Μπιράντ Μεχμέτ Αλή, «Απόφαση – Απόβαση»

Ξαφνικά η Κύπρος ξύπνησε. Οι ‘Ελληνες περιμένουν να φύγουν τα αεροπλάνα και τότε οι σποραδικές ριπές αυτομάτων άρχισαν να πυκνώνουν, για να πάρουν στις 6 μ.μ. τρομακτική ένταση. Η επιχείρηση του οργανωμένου Ελληνικού Συντάγματος (ΕΛΔΥΚ) άρχιζε. Στους ‘Ελληνες, που προχώρησαν προς την περιοχή Κιόνελι, συνοδευόμενοι από τεθωρακισμένα, προστέθηκαν και οι ελληνικές μονάδες της Εθνικής Φρουράς.

Οι δυνάμεις που βρίσκονταν στην περιοχή Μόρφου, εκείνες που ήταν κοντά στο Μικρό Καϊμακλί (Ομορφίτα) και οι σημαντικότερες που μετατοπίζονταν από την καλά οργανωμένη βάση του Τρικώμου, επιτέθηκαν στις τουρκικές και τουρκοκυπριακές δυνάμεις, που κρατούσαν το τρίγωνο Κιόνελι – Λευκωσία ­- Μπογάζι.

Επειδή γνώριζαν την περιοχή σαν το σπίτι τους, μπόρεσαν να διεισδύσουν από πλάγιους δρόμους και έστησαν παγίδες. Ενώ πίεζαν σε αυτήν την περιοχή τις δυνάμεις τουρκικών καταδρομών, οι υπόλοιπες δυνάμεις της ελληνικής εθνοφρουράς είχαν κυκλώσει τα τουρκικά χωριά και τη γύρω περιοχή…

Τους Έλληνες και Ελληνοκύπριους, που είχαν αρχίσει την επίθεση με τα τεθωρακισμένα οχήματα και άρματα, αντιμετώπισε το τουρκικό σύνταγμα, που αποτελείτο από 650 άτομα, και μέρος από τους ελαφρά οπλισμένους “αγωνιστές” της ΤΟΥΡΔΥΚ, που είχε συνολική δύναμη 1000 άτομα. Είχε, όμως, νυχτώσει και ήταν αδύνατο να τους δοθεί βοήθεια από την αεροπορία ή να τους σταλούν επιπλέον όπλα. Είχε αρχίσει το 12ωρο που θα έκρινε την τύχη της απόβασης στην Κύπρο…

Η εμπλοκή του Ελληνικού Συντάγματος (ΕΛΔΥΚ) στη μάχη είχε την έννοια της πρώτης ενδείξεως ενός ελληνοτουρκικού πολέμου. Την ίδια στιγμή που κινήθηκαν οι Έλληνες, άρχισε το τουρκικό σύνταγμα να κατευθύνεται προς την περιοχή Λευκωσίας – Κιόνελι, με σκοπό την παρεμπόδιση προελάσεως των Ελλήνων, που είχαν χωριστεί σε δύο μέρη, από τα οποία το ένα προσπαθούσε να κτυπήσει το τουρκικό σύνταγμα και το άλλο να επιτεθεί στις δυνάμεις καταδρομών. Σε αυτήν την περιοχή, τη νύχτα της 20ής lουλίου έγιναν οι πιο αιματηρές συγκρούσεις. Στα παρατεταμένα πυρά των Ελλήνων, οι Τούρκοι απαντούσαν με τον ίδιο τρόπο. Παρόλο που ο Μεχμέτης δεν είχε αντιαρματικά όπλα, κατέστρεψε ένα προς ένα τα άρματα των Ελλήνων και οι “αγωνιστές” έτρεξαν για ενίσχυση. Η λαβίδα όλο και έσφιγγε.

Ολονύκτια μάχη στήθος με στήθος.

Η μάχη αυτή, που διεξήχθη στήθος με στήθος, κράτησε μέχρι το πρωί. Τις περισσότερες φορές διεξάγονταν μάχες στήθος με στήθος και παρά τη δυσμενή θέση που κατείχε από στρατηγικής πλευράς το τουρκικό σύνταγμα (βρισκόταν σε μια κοιλάδα) απέκρουσε τη σκληρή και συνεχή επίθεση των Ελλήνων. Οι δυνάμεις καταδρομών έπαιρναν ενισχύσεις από αυτούς που βρίσκονταν στο φρούριο του Άγιου Ιλαρίωνα, οι οποίοι, όμως, ήταν ανεπαρκείς. Οπισθοχωρούσαν έτσι σιγά ­σιγά και στη συνέχεια έκαναν επίθεση και απέκρουαν τους Ελληνοκυπρίους.

Από τα άλλα σημεία του νησιού έφθαναν ειδήσεις ότι τα τουρκικά χωριά βρίσκονταν κυκλωμένα. Πραγματικά, οι τουρκικές δυνάμεις βρέθηκαν κάτω από μεγάλη πίεση και η αντίσταση που προέβαλλαν ήταν υποτυπώδης. Κάποια στιγμή φάνηκε ότι οι Έλληνες ήταν κύριοι της καταστάσεως, αλλά αμέσως μετά αποκρούστηκαν, πλησίαζε το πρωί και ακόμα δεν είχε κατορθωθεί το τελευταίο πλήγμα που σχεδίαζαν οι Έλληνες.

Το σημαντικότερο ήταν ότι οι “αγωνιστές” έδιναν με τα ελαφρά τους όπλα μια τρομαχτική μάχη και με τον ίδιο τρομαχτικό ρυθμό μεγάλωναν οι απώλειες. Άλλωστε, όλοι οι Τουρκοκύπριοι “αγωνιστές” έπεσαν στις δύο πρώτες μάχες (ο αριθμός τους δεν έχει ανακοινωθεί, λέγεται, όμως, ότι ανέρχεται σε 2.000 άτομα).

Στις 2.00 το πρωί άρχισαν να φθάνουν βροχή σήματα από την Κύπρο, για ενίσχυση του στρατηγείου των Αδάνων. Οι συνεχείς επιθέσεις αποκρούονταν μεν, αλλά δεν υπήρχε τέλος. Οι Έλληνες αριθμητικά υπερτερούσαν. Η μόνη λύση ήταν να αρχίσει η δράση των πολεμικών αεροσκαφών, αλλά για να γίνει αυτό έπρεπε να ξημερώσει…

Όσο και αν προσπαθεί να ωραιοποιήσει την κατάσταση και να την προσαρμόσει στα Τουρκικά καλούπια, είναι καταφανέστατη η προσπάθεια του Αλή Μπιράντ να μειώσει την ορμή της ΕΛΔΥΚ, που oύτε πολυπληθέστερη ήταν των Τούρκων αλεξιπτωτιστών και της ΤΟΥΡΔΥΚ, oύτε ενισχυμένη με μονάδες της Εθνικής φρουράς από τη Μόρφου και το Τρίκωμο ήταν. Η δύναμη της ΕΛΔΥΚ και των εθνοφρουρών, που πήραν μέρος στις μάχες του Κιόνελι, ήταν μικρότερη από το ένα τρίτο των τουρκικών και τουρκοκυπριακών δυνάμεων.

Οι Σατανάδες έρχονται.

Απόσπασμα απο το βιβλίο του Ν.Σαρρή “Η άλλη πλευρά” που αποτελεί μια πολιτική χρονογραφία της εισβολής στην Κύπρο με βάση Τουρκικές πηγές.

Η ανάγνωση του παρόντος περιστατικού φέρνει στην μνήμη Πλαστήρα ,5/41 ,Μικρασιατική εκστρατεία και μια κραυγή που ακουγόταν απο άκρη σ’ακρη στο μέτωπο: “Seytanlar geliyor!” Οι σατανάδες έρχονται!

Οι διαδόσεις περί νηοπομπής είχαν και τα κωμικοτραγικά αποτελέσματα τους στην Τουρκία και μάλιστα στις εγγύτερα στην Ελλάδα περιοχές . Κυρίως στην Αλικαρνασσό . Οι ξένοι τουρίστες που έφταναν απο τα νησιά διηγούνταν ότι είχαν δεί στρατιώτες να κινούνται,οι ψαράδες που ψάρευαν κοντά στα ελληνικά νησιά ανέφεραν πάλι ότι είχαν γίνει μάρτυρες “πολυάριθμων αεροπορικών πτήσεων”.Οι διαδόσεις αυτές συνεχίζονταν με ένταση ,απο την πρώτη μέρα που ο φαροφύλακας μιας απο τις ακραίες περιοχές της χερσονήσου της Αλικαρνασσού τον Ακάργια (απέχει 4 περίπου μίλια απο την Κώ) ο οποίος πάλι ισχυριζόταν ότι ξυπνούσε το πρωί με τα λαλήματα των ελληνικών κοκκοριών (sic) ,είχε δώσει την πρώτη και καλύτερη πληροφορία .Μόλις είχε παρατηρήσει με τα στρατιωτικά κιάλια να κινούνται στρατιωτικά φορτηγά αμέσως είχε ειδοποιήσει έντρομος την Νομαρχία.

Έτσι ανεστάλησαν τα δρομολόγια των πλοιαρίων .Στην Αλικαρνασσό απο το βράδυ της 20ης Ιουλίου βοούσε η είδηση κατά την οποία οι Έλληνες ετοιμάζονταν για απόβαση …(312)

Άλλωστε και η είδηση της περίφημης νηοπομπής δεν προερχόταν μήπως απο την Αλικαρνασσό? Οι διαδόσεις αυτές μεταξύ του λαού ελάμβαναν διαφορετική μορφή , νέο σχήμα και διογκώνονταν και έπαιρναν τεράστιες διαστάσεις.

“Στις 21 Ιουλίου,όταν οι τουρκικοί ραδιοφωνικοί σταθμοί μετέδωσαν την είδηση για μια σύγκρουση με την ελληνική νηοπομπή ,άρχισε να εργάζεται το ράδιο αρβύλα (sic) : “Άν δεν είναι σήμερα την νύχτα ,αύριο το πρωί οι Έλληνες θα επιτεθούν …Έρχονται οι Έλληνες,οι Έλληνες θα είναι εδώ!!! Έτσι δίχως να αναμένουν κανενός οδηγίες απο την Άγκυρα ,οι Αρχές προχωρούν σε προειδοποίηση του λαού “

Ο Μπιράντ που δίνει τις πληροφορίες συνεχίζει: ” Ποιός το έκανε ,γιατί το έκανε ,ακόμα δεν έχει εξακριβωθεί.Μερικοί αρμόδιοι επιρρίπτουν το βάρος στην Αλικαρνασσό ,άλλοι στα Σόκια”.

Στις 22 Ιουλίου ,στις 4 το πρωί, όλοι οι κάτοικοι της Αλικαρνασσού ξύπνησαν με μια ανακοίνωση που εκκωφαντικά μετέδιδαν τα μεγάφωνα προφανώς απο το τζαμί της πλατείας.Όι άνθρωποι τινάχτηκαν έντρομοι απο τα κρεβάτια τους και δεν ήξεραν τι έκαναν απο τον πανικό που επακολούθησε.Κανείς δεν θυμάται το ακριβές κείμενο της αναγγελίας.Ορισμένουν λένε οτι ανέφερε : Άλλοι πάλι πιο μετριοπαθείς : “Πρόκειται να αποβιβαστούν απο στιγμή σε στιγμή ελληνικές δυνάμεις στην Αλικαρνασσό.Εγκαταλείψατε αμέσως την πόλη.”"Επίκειται βομβαρδισμός της Αλικαρνασσού απο την ελληνική αεροπορία . Να λάβετε τα προβλεπόμενα απο την πολιτική αεράμυνα μέτρα”.

Ο δημοσιογράφος Οζτζέρ Ατζάρ , ο οποίος ήταν αυτόπτης μάρτυς του περιστατικού λεει:

” Βρισκόμουν στην Αλικαρνασσό.Έμενα σε μια πανσιόν. Όταν ρώτησα τι συνέβη μου απάντησαν:

“Αναμένεται αεροπορική επιδρομή. Φεύγουμε απο την Αλικαρνασσό.Την εγκαταλείπουμε.” Έτσι και εμείς επιβιβαστήκαμε σε ένα μικρό φορτηγό και εγκατασταθήκαμε σε μια κοιλάδα 2 χιλιόμετρα έξω απο την Αλικαρνασσό. Μόλις ξημέρωσε επιστρέψαμε πίσω. Στο μεταξύ είχε διακοπεί η μετάδοση της αναγγελίας απο τα μεγάφωνα.Το μεγάφωνο είχε σιγήσει, γι’ αυτό δεν είχα καταλάβει και καλά τι συνέβαινε -ίσως και λόγο του πανικού και του φόβου που επικρατούσε στην πανσιόν μου .Έπρεπε να έβλεπες εκείνο το πρωί τον δρόμο. Κυριαρχούσε ένας φοβερός πανικός. Οι ντόπιοι και οι ξένοι τουρίστες είτε με τα δικά τους μέσα είτε με αμάξια που τα είχανε νοικιάσει πανάκριβα ,απομακρύνονταν απο την Αλικαρνασσό.Η ίδια κατάσταση επικράτησε και στις άλλες παράλιες πόλεις.Παράδειγμα η Σόκια όπου με την είδηση της αεροπορικής επιδρομής εκκενώθηκαν όλα τα σπίτια της πεδιάδας .Σήμερα στην Αλικαρνασσό άλλος κατηγορεί τον Καιμακάμη(έπαρχο,περιφερειακό διοικητή) ,άλλος τον δασονόμο”.

Στο σημείο αυτό αξίζει να αναφέρουμε ότι ο δασονόμος με τον ασύρματο που διέθετε,μετέδωσε την αναγγελία που άκουσε απο τα μεγάφωνα στην Άγκυρα ,κάπως βελτιωμένη και επαυξημένη.Είπε δηλαδή ότι ήδη έχει πραγματοποιηθεί απόβαση ελληνικών δυνάμεων στην Αλικαρνασσό και ότι η πόλη έχει εκκενωθεί.Το υπουργικό συμβούλιο το οποίο συνεδρίαζε εκείνη την στιγμή ενημερώθηκε αμέσως.Φαντάζεται κανείς τι σύγχυση επακολούθησε.Και άρχισαν αμέσως οι έρευνες για την αντιμετώπιση του θέματος (313).

Οι ντόπιοι στην Αλικαρνασσό προτίμησαν να παραμείνουν στην πόλη.Μόνο την επόμενη νύχτα παρόλο που δεν είχε γίνει καμιά σύσταση η κανένας νέος συναγερμός ,ο πληθυσμός εγκατέλειψε και πάλι την πόλη ,εφοδιασμένος αυτή την φορά με τρόφιμα και ρουχισμό.Πήρε τα βουνά και παρέμεινε εκεί μέχρι το πρωί.Η κατάσταση αυτή συνεχίστηκε 2 μέρες. (314)

311 Μεχμέτ Αλί Μπιράντ (30 Sicak Gun -30 Καυτές μέρες- ) σελ 130
312 Μεχμέτ Αλί μπιράντ (30 Sicak Gun -30 Καυτές μέρες- ) σελ 130
313 Μεχμέτ Αλί Μπιράντ (30 Sicak Gun -30 Καυτές μέρες- ) σελ 130
314 Μεχμέτ ΑΛί Μπιράντ (30 Sicak Gun -30 Καυτές μέρες- ) σελ 130
ΠΗΓΕΣ: Εφημερίδα ΣΗΜΕΡΙΝΗ & Ιστολόγιο: ΕΝ ΚΡΥΠΤΩ